Bác Ba gái bây bả bắt tao phải cất cái chòi cho bả có chỗ ăn ở rộng rãi, chớ ở chung một cái xuồng be có mui hoài nó tù túng, bực bội quá.

Chiều ý bả, tao đốn nan cất một căn chòi lớn. Trong chòi có chỗ đặt bếp, chỗ ăn ngủ lại thêm một gian ví lẫm lúa nữa.

Nhưng tụi bây biết rồi đó, nọc tràm cất nhà ở giỏi lắm cũng vài ba năm, bởi vậy, tao mới nghĩ chuyện phải kiếm cách chi cất nhà một lần mà có thể ở suốt đời, thì mới tiết kiệm thời giờ đặng mà lo làm công việc khác kiếm sống.

Suy tính xong, tao mới bỏ ra mấy ngày tìm chỗ đất phù hợp cho việc cất nhà mới. Tìm được, tao liền vác búa hạ tràm thành một lõm trống, chỉ chừa lại hai mươi cây tràm đúng y ngay vị trí cắm cột, sau đó lấy cưa cắt ngọn, đục mở miệng rồi luồn xiên xà lót sàn, nói tắt là tao chơi kiểu cất cột tràm sống ở khỏi phải thay cột. Ở đâu lối hai năm thì những cây cột tràm sống nhóng lên cao hơn hai thước, nên mỗi khi lên xuống phải bắc thang thật khó khăn. Thôi thì làm thêm một sàn ở phía dưới.

Ở mấy chục năm thì cái chòi cứ cao vọt lên hoài, thành thử vài năm lại phải cất thêm cái sàn phía dưới, cái chòi cũ bây giờ trở thành nhà sàn cao sáu, bảy tầng. Sau năm Thìn bão lụt, cái chòi lầu của tao mỗi bận gió lùa, nó đưa đẩy như cái bàn bị long mộng. Đối đế, tao phải cắt gốc, nào ngờ đất sình lầy nên nó lún mau hết biết, chỉ trong một năm mà nó còn một tầng như bây giờ.

Hổng tin, bây hỏi bả thì rõ.

Ba khía làm mắm, được chế biến với đủ liều lượng, gia vị, rau răm, quế, khế, thơm, chuối chát ăn với cơm nguội. Số dzách!

Ở U Minh, ba khía có rất nhiều, tới mùa ba khía rộ, dân trong vùng và các nơi đổ về soi ba khía để làm mắm, nhưng bắt ba khía bằng cách đi soi, thộp cổ từng con bỏ vào thùng thiếc để đem về làm ra món mắm đặc sản mà đã có đông đảo dân mình ghiền, là xưa lơ xưa lắc rồi. Năm nay, tao có cách khác rồi vừa nhàn hạ, vừa nhiều ba khía và đảm bảo làm mắm ngay.

Nghe tao tuyên bố thế, chẳng mấy ai tin, tao đành phải "nói có sách, mách có chứng".

Trời chập tối, tao đã kêu sấp nhỏ chuẩn bị bảy chiếc xuồng.

Thằng Đậu ngạc nhiên:

- Mình chỉ có ba ông cháu, một chiếc xuồng đã đủ, ông nội kêu chuẩn bị tới bảy chiếc để làm gì vậy ?

Tao cười tỉnh rụi:

- "Thiên cơ bất khả lậu". Cứ làm theo ông nội chỉ, đâu sẽ vào đấy.

Tao còn bảo chúng nó đổ nước lưng lưng hai chiếc xuồng, năm chiếc xuồng còn lại đổ muối hột, muối dự trữ để sẵn trong thúng.

Chờ cho đỏ đèn, mấy ông cháu tao ì ạch đẩy hết xuồng ra vàm để hứng luồng ba khía từ trong rừng U Minh bò ra. Tao sắp xếp xuồng thứ tự đâu đó cả: Hai chiếc chứa nước đậu phía trước, kế tới năm chiếc xuồng muối.

Tao dặn thêm thằng Đậu:

- Có lớp ba khía nào bò lên thì xếp một lớp muối hột lên trên, lớp trên cùng gài bằng sóng lá dừa cho chặt, sau phủ lớp lá chuối là xong.

Thằng Đậu đốt đèn cho ba khía thấy đường bò về, còn con Mè bắc cầu cho ba khía leo lên xuồng.

Đèn được đốt lên, mấy ông cháu tao bò lên gò đất ngồi chờ. Hút tàn điếu thuốc rê, tao liền rút trong túi áo bà ba ra cái sừng trâu bóng lộn đưa lên miệng.

Tu và... tu và... tu và...

Thằng Đậu thắc mắc

- Ông nội thổi sừng trâu chi vậy ?

Tao rung đùi, trả lời:

- Gọi ba khía chứ chi.

Thằng Đậu cười ré lên:

- Úy trời ! Nào giờ mới biết cái vụ này. Ngộ quá ta !

Thổi sừng trâu một chập thì ngưng, tao lại vấn thuốc, chưa xong đã nghe tiếng thằng Đậu la:

- Trời ơi ! Ba khía về, nó leo lên xuồng nước. Ôi ! hằng hà sa số tận luôn.

Y như vậy, từng đàn ba khía từ dưới rạch theo cầu và bò lên xuồng thứ nhất, sau đó bì bõm qua xuồng nước thứ hai, rồi từ xuồng nước thứ hai chúng bò sang xuồng chứa muối hột. Nghe thấy hơi muối, chúng liền nằm im, lớp này chồng lên lớp kia rất thứ tự, lớp lang.

- Bây thấy chưa ?

Thấy chúng nó không hiểu, tao giải thích:

- Tao đã tính kỹ, ba khía bò lên xuồng nước đầu tiên là để rửa càng, rửa ngoe cho sạch bùn, tiếp tục bò sang xuồng thứ hai cho sạch rong rêu, rồi cứ thế bò sang xuồng chứa muối để tự nguyện... làm mắm.

Trăng lên chưa tới đỉnh sào thì mấy ông cháu tao đã bắt đầy bảy xuồng ba khía, nước tát bỏ đi, để muối dự trữ vào.

Trên đường về, con Mè hỏi:

- Bộ... ba khía khoái nghe tù và lắm hả nội ?

Tao cười khà:

- Tao thổi tù và cho vui thôi. Chủ yếu là ba khía nó đánh hơi nghe mùi muối, hiểu chưa. Hổng tin, cứ hỏi bả thử coi.

- Hôm nay rảnh, chẳng có gì làm, ngồi không một chỗ không chịu nổi. Mình đi tìm việc gì làm đi Hai Lúa.

- Chà ! Ý kiến của bác Ba hay đó. Đi liền đi !

Thế là hai bác cháu xách đồ nghề bắt cua đi thẳng ra đồng. Quần cả buổi mà chẳng có con cua nào, bác Ba Phi chán nản ngồi phệt xuống bờ ruộng. Chợt bác Ba kêu lên:

- Í ! Cái hàng gì lớn quá vậy Hai?

Bác lội xuống ruộng tới bên cái hang xem xét.

- Xem nè, chú nhìn kỹ đi, có phẩi chỗ này có đầy những vết chân cua không ?

- Kỳ cục thiệt ! Đây đúng là dấu chân cua không sai chạy chút nào, chỉ có điều... sao nó lớn quá vậy ? Đâu có con cua nào lớn đến như vậy chứ!

Bác Ba quỳ gối trước cái hang, rồi thọc nguyên cánh tay vào hang.

- Để coi nào... Chà ! Hình như là... Oái ! Á da...

Ba Ba la hoảng rồi rút nhanh tay ra khỏi cái hang, lôi theo trên bàn tay là một con cua đang kẹp dính cái ngón trỏ.

Hai Lúa thấy cua thì khoái chí:

- A ! Một con cua bự...

Đau quá, bác Ba Phi cố sức vung tay thật mạnh, con cua văng ra đất, Hai Lúa liền nhào tới chụp ngay. Nhưng bác Ba thì cứ la oai oái:

- A... a... a... đau quá ! Gỡ con cua ra giùm tao coi, Hai Lúa.

- Ủa ? Con cua rớt ra rồi mà bác Ba ! Chỉ còn cái càng là kẹp tay bác thôi.

- Nhưng... nhưng mà cái càng kẹp cũng vẫn đau quá ! A... a...

Cuối cùng thì cái càng cua cũng được gỡ khỏi tay bác Ba.

Hai Lúa xăng xái:

- Bác Ba tránh ra để tui ! Coi nè... bàn tay của tui đã bắt không biết bao nhiêu là cua rồi, đừng hòng có con cua nào kẹp được. Nó mà dám... Ui... ui... Ái, ái...

Bác Ba cười ngất:

- Làm gì mà la làng dữ vậy mậy?

Hai Lúa rút tay ra nghe cái rẹt. Lủng lẳng nơi tay hai Lúa là năm con cua. Bác Ba kêu lên:

- Trời đất ! Một lúc tới năm con cua!

Hai Lúa la chói lói, vung vẩy một hồi, cuồi cùng thì năm con cua cũng rớt ra, nhưng... năm cái càng thì vẫn dính trên năm ngón tay Hai Lúa. Lần này thì bác Ba phải lui cui gỡ năm cái càng cua ra khỏi năm ngón tay Hai Lúa. Tuy vậy, Hai Lúa vẫn không chịu thôi, bèn lom khom thọc cái móc sắt vào trong hang dò dẫm.
Bỗng "cốp" một tiếng lớn, Hai Lúa bị lôi tuột đến sát miệng hang. Nổi sùng, Hai Lúa chịu một chân vào bờ đất ráng sức kéo, hằm hè:

- Mày muốn thử sức Hai Lúa hả ! Để tao kéo đầu mày ra thử coi mày dữ dằn tới cỡ nào!

Nhưng Hai Lúa gồng hết sức kéo mà vẫn không được, bác Ba Phi phải nhào tới ôm Hai Lúa rồi ráng sức kéo... Hì hục mãi, thình lình "soạt" một tiếng, cả hai mất thăng bằng ngã ngửa ra đất. Nơi miệng hang văng ra một con cua lớn bằng cái nia, nằm chỏng gọng giơ chân giơ càng lên trời.

Bác Ba Phi hết hồn:

- May mà nó bị lật ngửa, chứ nếu không nó tặng cho bác cháu mình một người một càng coi như trời cứu. Phải tìm cách mang nó về mau. Không khéo nó lật trở lại được thì khó mà bắt.

Bác Ba Phi dáo dác nhìn quanh, cuồi cùng tìm một sợi mây dài. Cả hai phải vất vả lắm mới lừa thế trói được con cua mang về. Con cua lớn quá, bác Ba phải bỏ nó vào một cái vại lớn, bên trên nắp có dằn mấy cục đá to.
Nửa đêm, cái vại nhốt con cua chúa bỗng vang lên những tiếng động lạ rồi cái vại nứt ra vỡ tung, con cua liền chui ra ngoài, bò nhanh ra vườn. Con chó phèn đang nằm lim dim trước sân nhà nghe tiếng động lạ liền phóng ra chặn đường nghểnh cổ nhìn con vật lạ. Bị chặn đường, con cua chúa e dè dừng lại dò xét. Con phèn chầm chậm bước tới đưa mũi ngửi để tìm hiểu đối thủ, bất chợt bị con cua kẹp trúng ngay mũi đau điếng. Đau quá con phèn cố vùng thật mạnh, may mà thoát ra được, vội cong đuôi chạy trối chết trở vô nhà, vừa chạy vừa la ăng ẳng.

Sau khi đuổi được con phèn, cua chúa nghênh ngang tiếp tục cuộc đào tẩu. Khi nó bò ra tới giữa vườn thì gặp một chú ngỗng đang đi kiếm mồi ở gần đó. Ngỗng thấy con cua thì mừng lắm, lạch bạch chạy tới, tấn công liền. Nhưng cái mai của con cua không hề hấn gì, mà trái lại, cái mỏ của chú ngỗng thì mẻ hết mấy miếng. Ngỗng đực còn đang bàng hoàng ngơ ngác thì con cua đã vung cái càng to ra...

"Phập" một tiếng, cái cổ dài ngoằng của chú ngỗng đã nằm gọn trong cái càng của cua chúa. Bị kẹp trúng cổ đau quá, chú ngỗng vừa vỗ cánh đành đạch vừa la làng chói lói.

Lần này thì tiếng kêu của chú ngỗng đã làm cho bác Ba Phi và Hai Lúa giật mình tỉnh giấc chạy ra xem. Cả hai trố mắt nhìn cảnh tượng diễn ra trước mặt. Hai Lúa kêu lên :

- Trời ! Con cua chúa nó kẹp cổ con ngỗng lôi đi trên cỏ. Con ngỗng chắc tiêu với nó rồi.

Sẵn con dao phay trên tay, bác Ba xông tới chém liên tiếp vào con cua. Nhưng...

- Trời ! Cái mai của nó cứng quá, chẳng hề hấn gì. Còn con dao của mình thì mẻ hết mấy miếng, cong vòng như lưỡi hái.

Bác Ba chưa kịp phản ứng gì thì con cua đã vươn cái càng kẹp lấy con dao. Bác Ba ra sức ghị con dao lại mãi mà không được. Hai Lúa cũng nhào vô phụ kéo bác Ba ra. Bất ngờ con cua chúa nhả con ngỗng rồi dùng cái càng còn lại đớp vào tay Hai Lúa. Hai Lúa thất kinh phải buông tay, ngã ngửa ra phía sau. Trong khi đó bác Ba cũng buông con dao chụp ngay khúc cây đập lia lịa vào con cua. Không ngờ con cua như biết được ý của bác Ba, nó liền giơ càng chực sẵn, khúc cây vừa đánh tới nó kẹp luôn khúc cây rồi giữ cứng không chịu buông, mặc cho bác Ba cố sức lôi kéo đủ cách.

Trong lúc bác Ba Phi đang cố sức lôi kéo thì con cua chúa bất ngờ dùng cái càng còn lại "phập" một cái, khúc cây đứt lìa làm bác Ba té lăn cù ra đất.

- Oái ! Bớ người ta cứu tui!

Chú Tư Rô nhà gần đó nghe la vội chụp cây cuốc chạy sang. Thấy vậy, chú Tư liền vung cây cuốc lên cuốc vào mai con cua chúa.

"Cảng", tiếng va chạm tóe lửa mà cái mai con cua vẫn trơ trơ, trong khi cây cuốc của chú Tư thì gãy cán, lưỡi cong vều. Chú Tư hoảng hốt:

- Trời, trời ! Đúng là hết biết!

Con cua vẫn không chịu bỏ đi, nó nằm lù lù một đống giơ hai càng lên như khiêu khích.

Bác Ba Phi vỗ trán cái "độp" rồi nói:

- Có cách rồi... Chú Tư mày đứng ở phía trước chọc tức gây sự chú ý của nó, còn chú Hai Lúa thì đứng ở phía sau chờ cơ hội dùng gậy bẩy cho nó lật ngửa lên. Phần còn lại để tui lo.Dặn xong, bác Ba chạy vội trở vào nhà. Hai Lúa và Tư Rô cứ theo lời bác Ba mà làm...

Một lát thì con cua đã bị lật chỏng gọng, giơ càng lên trời. Vừa lúc đó, bác Ba Phi từ trong nhà chạy ra, trên tay bác là nồi nước đang sôi ùng ục. Bác Ba chạy đến đổ ào nồi nước sôi lên con cua chúa. Con cua lãnh nguyên nồi nước sôi, mình mẩy bốc khói lên nghi ngút, nó ngo ngoe một lúc rồi nằm im hẳn. Mai và càng cua chín đỏ hồng, bốc mùi thơm phưng phức.
Sáng hôm sau, một bữa tiệc "cua bảy món", toàn thịt cua của con cua chúa được dọn ra đãi cả xóm. Đã đời thiệt!